Küresel İnşaat Hukuku

Bir müteahhitlik firmamızın yurtdışında -Libya da- 1971 yılında ilk inşaat projesini üstlenmesiyle uzun yolculuğuna başlamış olan yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörümüz, günümüzde yurtdışında yılda yaklaşık yirmi milyar dolar düzeyinde iş üstlenmekte olan ve her yıl açıklanan -Dünyanın En Büyük 225 İnşaat Firması- arasına her zaman 20-25 arası bir sayıdaki Türk müteahhidini sokmayı başaran önemli bir sektör haline gelmiştir. Yurtdışı müteahhitlik sektöründe yaygın olarak kullanılan uluslararası inşaat sözleşmelerinin, iş ortaklığı sözleşmelerinin, FIDIC tip sözleşmelerinin ve şartnamelerinin hukuk doktrinimizde yeterince incelenmemiş olması nedeniyle, yerli literatürde mevcut az sayıdaki makaleler haricinde bu konuda bugüne kadar yayınlanmış herhangi bir akademik çalışmaya veya mesleki açıdan yazılmış bir monografik esere rastlanmaması ve ilgili yabancı literatürde ise konunun ülkemizin yurtdışı müteahhitlik sektörü bakımından ele alınmamış olması, elinizdeki bu kitabın yazılmasına neden ihtiyaç duyulduğunu açıklamaya sanırım yeterli olacaktır. Gerçekten de, piyasada halen mevcut olan -İnşaat Hukuku- başlığını taşıyan çok sayıdaki kitap, sadece inşaat sektörünün yerel hukuki meselelerini ele alıp incelemekte olup; -Uluslararası İnşaat Hukuku- konusunda daha önce yayınlanmış bir esere ise maalesef yerli hukuk literatürümüzde rastlanmamaktadır. İşte söz konusu boşluğu doldurmak amacıyla, bu alanda sadece bir ilk adım olarak kaleme aldığım bu mütevazi ders kitabında, yabancı literatürdeki -International Const-ruction Law- başlıklı kitapların sistematiğini örnek olarak almamın yanı sıra, yerli literatürde bu konuda yazılmış az sayıdaki makalelerin ve raporların ilgili bölümlerinden de derlemeler yaparak metinde onlara da yer vermeye çalıştım. İnşaat Hukuku alanında devletler arasında oluşturulmuş ortak düzenlemeler bulunmayıp; daha ziyade dünya genelinde yaygın olarak başvurulan NGO niteliğindeki FIDIC gibi kuruluşların oluşturduğu uygulanması zorunlu olmayan tavsiye niteliğindeki kurallar söz konusu olduğundan dolayı bu kitap için -Uluslararası İnşaat Hukuku- başlığı yerine -Küresel İnşaat Hukuku- başlığının kullanılması daha uygun görülmüştür. Akademik çalışmalar yapmış olduğum İngiltere nin Hukuk Fakültelerinin lisans ve yüksek lisans programlarının müfredatlarında uzun yıllardan beri -International Construction Law- dersi mevcut bulunmaktadır. Ülkemizin Hukuk Fakültelerinin ve Mühendislik Fakültelerinin İnşaat Mühendisliği Bölümlerinin müfredatlarında da -Uluslararası İnşaat Hukuku- dersine, en azından seçimlik ders olarak yer verilmesinde kanaatimce büyük fayda olacaktır. Bu mütevazi çalışmamın, gelecekte bu yöndeki muhtemel bir gelişme için ufak da olsa teşvik edici bir etkisi olmasını ümit ediyorum. Bu kitabımın, akademik çevrelerden ziyade öğrencilere ve yurtdışı müteahhitlik sektörünün başlıca uygulamacı aktörleri olan inşaat firmalarının yönetici ve teknik personeline, müşavir mühendislik firmalarının personeline ve hukuk uygulayıcılarına hitap etmek amacıyla hazırlanmış olması nedeniyle, akademik bir üsluptan özellikle kaçınılarak yalın bir üslupla kaleme alınmasına mümkün olduğunca özen gösterilmiştir. Bu amaçla, metinde akıcılığı sağlamak bakımından atıflarda her sayfa altında yer alan dipnot sistemi tercih edilmemiş ve ayrıca meslek kuruluşlarının kamuya mal olmuş anonim nitelikli raporlarına kaynakçada genel olarak atıf yapılmakla yetinilmiştir. Bu çalışmada yararlanılan bilimsel kaynakların, meslek kuruluşları raporlarının hazırlanmasında emekleri geçmek suretiyle, tabiri caizse ayak izlerini takip ederek bu yolda yürümemi mümkün kılan değerli akademisyenlerin, hukukçu meslektaşlarımın ve sektör mensuplarının haklarını teslim etmeyi zevkli bir görev addederim. Ayrıca, bu çalışmada kullandığım bazı mesleki nitelikli kaynakların temin edilmesinde ve kitabımın ilgili kesimlere dağıtımının sağlanmasında yardımlarını esirgemeyen herkese teşekkürü bir borç bilirim. Bu kitabımın, öğrencilerimize ve yurtdışında halihazırda inşaat işi yapmakta olan veya yapmak isteyen bütün müteahhitlerimize faydalı olmasını dilerim.