Rübâb-ı Şikeste; Eleştirel Basım

Rübâb-ı Şikeste, melankolik duyarlılığı baskın bir sanatçının, hayattan kaçan (merdüm-girîz) ve yaşadığı hayatı beğenmeyen bir modern bireyin depresyonunun bir nevi izdüşümünü simgelemektedir. Rübâb-ı Şikeste'ye bu gözle bakmak, bir yönüyle Mâî ve Siyâh gibi dönem anlatılarında görülen hayal (ideal) – hakikat (gerçek) karşıtlığını daha derinden okumak, diğer yönüyle de -Tanpınar'ın tespit ettiği üzere- bu gibi yapıtlara sinen Bovarizm'i yoklamak anlamına gelmektedir. Çeşitli dergiler ve Rübâb-ı Şikeste'nin dört baskısının karşılaştırılmasıyla oluşturulan bu kitap, eleştirel bir metin ile birlikte "İşlevsel Sözlük ve Açılamalar" ve "Rübâb-ı Şikeste'nin Kimi Şiirlerine İlişkin Notlar" başlıklı bölümleri içermektedir. Söz konusu bölümler, Rübâb-ı Şikeste'yi daha iyi alımlamaya yarayacak kavram, biyografi, kültürel ve tarihsel öğelerin alfabetik olarak sunumuna ve Rübâb-ı Şikeste'nin bazı şiirleri hakkında bilgilerini paylaşan ediplerin (Fikret'in öğrenci ve arkadaşları Ruşen Eşref, Rıza Tevfik vb.) kayıtlarına dayanmaktadır. TEVFİK FİKRET (1867-1915) Türk şiir tarihinin önemli aşamalarından birini simgeleyen Tevfîk Fikret, on dokuzuncu yüzyılın son çeyreğinde yeni bir duyarlılıkla biçimlenen modern Türk edebiyatının (Edebiyat-ı Cedide) etkili ve önemli bir temsilcisiydi. Fikret'e ilişkin yaşamını, kişiliğini, yazınsal söylemlerini, şiir sanatını ve etkilerini ele alan pek çok inceleme ve araştırma yapıldı. Fuat Köprülü'nün Tevfik Fikret ve Ahlakı'ndan (1918) Beşir Ayvazoğlu'nun Fikret "Kendi Cevvim Kendi Eflâkimde Kendim Tâirim" (2019) adlı kuşatıcı monografisine değin yüzyıllık süreçte Fikret ve sanatını merkeze alan çalışmalar, nicelik ve nitelik itibariyle geniş bir literatür (corpus) oluşturdu. Bugüne değin Fikret'in yaşamına ilişkin eğitimi, öğrenciliği, iş yaşamı (memuriyeti, öğretmenliği ve müdürlüğü), II. Abdülhamid, İttihat ve Terakki, dekadanlık tartışmaları, sıkı dostlarıyla dargınlıkları, Âkif'le polemikleri, Aşiyan'daki günleri, ölümü ve ihtifalleri gibi popüler konuları önceleyen hatırı sayılır pek çok eser yayımlandı.