Erdalan Kürtleri

Erdalan Kürtleri üzerine kapsamlı bir çalışma... Sheerin Ardalan'ın "Erdalan Kürtleri" adlı çalışması Avesta yayınları Kürt Araştırmaları dizisinde yayımlandı. Bir yüzyıldan uzun bir süredir, Kürtler ve Kürdistan konusundaki araştırmalar, özellikle bu halkın tarihte ortaya çıkışı, etnik ve dilsel kökenleri, maddi ve manevi kültürünün (dil, edebiyat, ekonomi, din, vs) teşkil ettiği farklılıklar hakkında incelemeler ve tartışmalara konu olmaktadır. Fakat onyıllardan beri önplanda olan, öncelikle Kürt milliyetçiliğinin yükselişi ve Kürt ve Kürdistan "sorunu"dur. Böylelikle Vladimir Minorsky ve Basile Nikitine gibi öncülerin çalışmalarına dahil ettikleri 19. yüzyıla dek Kürtlerin ve prensliklerinin tarihi hakkındaki incelemeler, aslında burada güncel sorunların çoğunun kökenini ve açıklamasını bulabilecek olan araştırmacılar tarafından sık sık ikinci plana atılmıştır. Sheerin Ardalân, Kürtlerin tarihi ve özellikle de Erdalan Hanedanlığı konusundaki incelemelerini, çetin koşullar içerisinde büyük bir gayretle sürdürdü. Burada sunulan çalışma, ne yazık ki savunulamamış bir tez için biçimlendirilen bu araştırmaların meyvesidir. Erdalan Prensliği, Pers ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki anlaşmazlıkların gösterdiği değişimler arasında, Osmanlı toprakları üzerinde kalan topraklarından mahrum olmasına rağmen 1867 yılına kadar varlığını sürdürmeyi başarmıştır. Sheerin Ardalân'ın Kürt kültürü alanındaki derin bilgisi; özellikle de tarih kitapları tarafından unutulan ve meşhur kuzeni Kerim Han Zend'e yenik düşen II. Xusro'nun kariyeri ve Erdalan prenslerinin hanedanlığına son verecek olan Kacarların yükselmesi konusunda son derece yenilikçi olan bu eserde açıkça görülmektedir. Tarihsel analiz, bazen birer aziz gibi görülen bu prenslerin tinsel esinlerine göndermelerle örülmüştür. Bu tinsel kuvvet, Osmanlıların ve Persli hükümdarların egemenlik arzularına karşı direnmelerinde onlara destek olmuş ve XIX. yüzyılın sonuna dek kültürel değerlerinin temelini korumalarını sağlamıştır.