Orta Asya Türk Tarihi Üzerine Altı Çalışma; Sencer Divitçioğlu Külliyatı 3

Asya Tipi Üretim Tarzı (ATÜT) tartışmasının isim babası olan Divitçioğlu, düşünce dünyamıza yön veren eserleriyle ortaçağ tarihçiliğinde özel bir yere sahiptir. Oyun teorisinden üç işlev teorisine dek farklı yaklaşımlarla, klasik tarihçiliğin dışına çıkan formüllerle okurun zihnini sürekli uyanık tutan, kendine özgü bir sosyal bilim dili yaratan Divitçioğlu, Köktürklerden Osmanlı'ya dek ortaçağ Türk toplumlarındaki süreklilik ve kopuşları, geri dönüş ve sıçramaları kışkırtıcı tezlerle ele aldı. VIII. yüzyılda Doğu Türk kağanlığının komşusu olan Az boyuna dair bir incelemenin yanı sıra yine aynı yüzyılda yaşayan Nasturi, yani Hıristiyan Türkler hakkında birtakım karanlık noktalar açığa çıkarılıyor. Çin yıllıklarında MS 327 yılında kaydedilen Hunca bir beyitten yola çıkan Divitçioğlu, Tele boyları hakkındaki karmaşık pek çok noktayı açıklıyor. Bu küçük mücevher kitap XIII. yüzyılda Batı Anadolu'da Saruhanlı beyliğini kuran göçebe Türk boylarının Kıpçak kökenli olma ihtimali üzerine merak uyandırıcı bir yazıyla kapanıyor. "Sencer Divitçioğlu ilk anda herkesi şoke edecek tezleriyle ama o tezlerden çok, herkesin eline pek geçmeyen tarih, iktisat ve sosyal bilgiler literatürünü alıp taraması ve değerlendirmesiyle bilinmelidir." -İlber Ortaylı, Milliyet