Âriflerin Delili ve Müşkillerin Anahtarı; Burhânül-Ârifîn Necâtül-Gâfilîn Miftahu Müşkilâtil-Ârifîn Âdabu Tarîkil Vâsilîn

Selîm Dîvâne, XVIII. asırda yaşayan Kırımlı bir Türk mutasavvıfıdır. Gençlik yıllarında İstanbulda medrese öğrenimi görmüş sonra Bosnaya kadı olarak tayin edilmiştir. Bu vazifesi sırasında tasavvufa meylederek kadılığı bırakan mutasavvıf, Kesriyeye gelip burada Kâdiriyyeden bir mürşide bağlanarak tasavvuf eğitimini tamamlamıştır. Daha sonra mürşidi tarafından önce Üsküpe, sonra Selânike bağlı Köprülüye gönderilerek irşâd faaliyetlerini sürdürmüştür. Kaynaklardan öğrendiğimize göre Dîvâne hayatının sonuna kadar Köprülüde yaşamış ve burada vefat etmiştir (1757). Yazmış olduğu şiirlerinde Dîvâne mahlasını kullanan mutasavvıf, -şimdiki bilgilerimize göre- iki önemli eser bırakmıştır: Bunlar Burhânül-Ârifîn ve Necâtül-Gâfilîn ve Miftâhu Müşkilâtil-Ârifîn ve Âdâbu Tarîkil-Vâsilîn adlarıyla kaleme alınmışlardır. Her iki eser de mensûr ve manzûm karışık olup tasavvuf düşüncesini ve bilhassa vahdet-i vücûd anlayışını ana hatlarıyla ortaya koymaktadır. Müellifin bu iki eserde ısrarla vurguladığı en önemli konu tasavvufta yanlış anlaşılan hususlarla mutasavvıf geçinen bazı kişilerin yanlış anlaşılmalara sebep olan düşüncelerini tashîh etmektir.