Çok Partili Dönemin Başlarında CHP'nin Laiklik Politikası; Konya Örneği 1946 - 1950

İnceleme konumuz olan çok partili dönemin başlarında, CHP'nin laiklik politikasındaki değişimde Konya'nın etkisi dikkat çekicidir. CHP Konya İl Başkanı'nın 1950 genel seçimlerinde, genel merkeze sunmuş olduğu teklifler içinde, seçmenden oy almak ümidiyle okullarda din dersleri okutulmasına önem verilmesi ve Alevilere karşı özel ilgi gösterilmesi önerisi oldukça ilginçtir. Tek partili dönemde "aklın bir uydurması ve batıl düşüncelerin bir eseri olarak görülen" din olgusu, bir kısım CHP'liler tarafından eleştirilmesi pahasına 1950 seçimlerinde kullanılmıştır. CHP yöneticilerinin bu seçimlerde Ticanî Tarikatı olarak bilinen grupla işbirliği yaptıkları yönünde basında haberler yer almıştır. Bu konuda kamuoyunda, özellikle partinin yayın organı olan Ulus gazetesinde herhangi bir tekzibin yer almaması, bu tür haberlerin doğruluk ihtimalini artırmıştır. Ayrıca bu konuyla ilgili Konya'da yaşanmış başka örnekler bulunmaktadır. 1946 genel seçimlerinin meşruiyet açısından çok tartışmalı olduğu bilinmektedir. Bu seçimlerde iktidar partisi olan CHP'nin seçimlere müdahale ettiği yönünde kamuoyunda yaygın iddialar yer almıştır. 1946 genel seçimlerinde kamuoyunda gündeme gelen baskı ve yolsuzluk iddiaları nelerdir? Bu iddialarla ilgili nasıl bir işlem yapılmıştır? 1950 genel seçimlerinin meşruiyeti konusunda bir tartışma yoktur ama CHP bu seçimlerde yeni bir laiklik politikası benimsemiştir. Partideki laiklik politikasının değişiminde etkili olan unsurlar nelerdir? Bu politik değişim en belirgin şekliyle hangi tarihlerde başlamıştır? Söz konusu politik değişimin ortaya çıkmasında taşranın, özel olarak Konya'nın etkisi nedir? Benimsenmiş olan bu yeni laiklik politikasının kapsamı nedir ve sebepleri neler olabilir? 1950 genel seçimlerinde CHP söz konusu laiklik politikasını kendi tercihiyle mi benimsemiştir yoksa benimsemek zorunda mı kalmıştır? Benimsemek zorunda kaldıysa bunun sebepleri neler olabilir? CHP, öteden beri takip etmiş olduğu laiklik politikasını değiştirmesine rağmen niçin beklediği oyu alamamıştır? Çalışmamızda bu soruların cevapları aranmıştır. Cumhuriyet arşivi, mahallî basın ve TBMM tutanaklarına dayanarak hazırlanmış olan bu çalışmanın yerel demokrasi tarihimize katkı sağlayacağını ümit etmekteyiz.