İttihatçı - Senüsi İlişkileri; 1908 - 1918

Nevzat Artuç, elinizdeki bu eserde, bugüne kadar üzerinde çalışmayı bir tarafa bırakın, yan yana getirilmesi bile kabul görmeyen İttihatçı-İttihad-ı İslâm ilişkisini büyük bir cesaretle ele alıyor. İttihatçı-Senûsî ilişkilerinin ve Osmanlı Devletinin Trablusgarp politikalarının Meşrutiyet kahramanı Enver Beyin etrafında şekillendiğini, İttihatçıların, 1911de başlayan Trablusgarp Savaşında destansı bir mücadele sergilediklerini, Balkan Savaşları nedeniyle bir kısım İttihatçının İstanbula dönmüş olmasına rağmen Trablusgarptaki mücadelenin 1918 sonlarına kadar devam ettirildiğini, böylece Trablusgarp halkına vatanseverlik ve direniş ruhu aşıladıklarını hiçbir tartışmaya mahal bırakmayacak şekilde ortaya koyuyor. Nitekim Trablusgarpta İtalyan işgaline karşı ileriki yıllarda Ömer Muhtar ve arkadaşları tarafından başlatılacak olan mücadelede İttihatçıların bölge halkına öğretmiş olduğu direniş ruhu etkili olacaktır. Artuç, aynı zamanda, İttihatçıların Trablusgarpı devletin sırtında bir yük olarak gördüğü, bu nedenle İtalyanlar tarafından işgal edilmesine sessiz kaldıkları iddialarını da tamamen çürütüyor. İttihatçıların İslâmcılık siyasetinin derinliğini göstermesi açısından bir başlangıç olan bu eserin, ileride yapılacak yeni araştırmalara da örnek teşkil edeceğini ümit ediyoruz.