Sultanlar Zamanında Hıristiyanlık ve İslam II

Kocam [Frederick W. Hasluck] 1899-1916 yılları arasındaki yaşamının bü-yük kısmını Yunanistan ve Türkiyede geçirdi... 1913 baharında, antikçağın İkoniumunu [Konya] ziyaret etmişti. Oradayken Türk İmparatorluğunda Hıristiyanlık ile İslam arasındaki etkileşim ilgisini çekiyor; ve o andan itibaren bu konu ve türevleri zamanının büyük kısmını alacaktır. Bu araştırmalarının ürünü, Türk folkloru ve bunun Hıristiyanlıkla ilişkileri hakkındaki ilk kapsamlı çalışma olan bu kitaptır. Ama bu çalışmadaki dağınıklık ve orantısızlık o kadar barizdir ki kitabın yazıldığı ve yayımlandığı sıradaki koşullara dair bir açıklama elzemdir. Konyayı ziyaretinden sonra F. W. Hasluck, savaşın başlangıcına kadar düzenli bir şekilde konu hakkında okudu ve yazdı. Sağlığı aktif askeri hizmete elverişli olmadığından, sürekli artan zorluklara rağmen, 1915 yazına kadar çalışmalarını devam ettirdi. Bu tarihten sonra Atinadaki Britanya Elçiliğinin İstihbarat Bölümüne katıldı ve Yakındoğu dilleri ve genel koşullarına dair olağanüstü bilgisini elçiliğin hizmetine sundu... Ancak yazar 22 Şubat 1920de, kırk ikinci yaş gününden birkaç gün sonra hayata gözlerini yumdu. F. W. Hasluckun ölümünün ardından, elden geldiğince çok sayıda çalışmasını yayımlamak bana kaldı. Kendisi, bu mevcut konuyla ilgili iki kitap yayım-lamayı düşünüyordu: Birinin başlığı Hıristiyanlıktan İslama, İslamdan Hıristiyanlığa Aktarımlar; ikincisinin ise Popüler Türk Tarihi ve Dini Üze-rine Çalışmalar olacaktı Fakat tasarlanan iki konu da içerikleri bakımından ortak bir kökene dayandığından ve Çalışmalar yarım kaldığından, dostlarım bunları birleştirmemi tavsiye etti. Bu çalışmanın yayıma hazırlanması için onun ölümünden itibaren dört yılımı harcadım. Ama şundan adım gibi eminim ki içinde hâlâ birçok hata ve kusur, yani üzerinde çalışılması gereken bir yığın ayrıntı bulunmaktadır. Umarım bunlar benim haneme yazılacak, okurun bu çalışmadan yararlanmasını ve zevk almasını ciddi şekilde engellemeyecektir. M. M. Hasluck