Anılarla Servet-i Fünun

Servet-i Fünun topluluğuna mensup yazarların anı kitaplarından yola çıkılarak hareket edilen bu eserde Servet-i Fünun topluluğunun ne gibi şartlar altında oluştuğu devir şartlarının eserlere ne ölçüde yansıdığı belirtildi, ortak temalar belirlendi, bunların sebeplerine değinildi. Servet-i Fünun edebi topluluğuna değinirken, konu basın ve sansür kapsamında ele alındığı için, genel özellikler esas alındı. Şair, yazarların edebi şahsiyetlerine ve hayatları hakkında bilgilere yer verilmedi ancak eser-sanatçı arasında bir bağ bulunduğuna göre devirle bağlantılı olarak belirtilmesi gereken bir nitelik varsa bunlara yer verildi. Anılarda benzerlik ve farklılıklar varsa bunlar ortaya konmaya çalışıldı. 2.Abdülhamid döneminde sansür mekanizmasının nasıl işlediği uygulanan sansürün ilke ve nitelikleri belirtildi, daha sonra bu kanunlarla hareket eden ve ne denli zorluklar altında yazmaya çalışan ediplerimizin anılarından yola çıkarak sansür kurulunca yasak görülen kelimelere, dizgi yanlışlarına yer verilerek bunlar alıntılanarak örneklendirildi. Bu dönemde niçin sansür uygulandığı belirlendi, dizgi yanlışlarının dahi bir derginin kapanmasına neden olabileceği görüldü. En masum sözcüklerin bile yasak olduğu bu dönemde yazarların yazabilmek için -eserden ziyade- sansür kurulundan geçebilmek için ne gibi hilelere başvurdukları tespit edildi. Abdülhamid hakkında yazılan şiirlere yer verildi. Servet-i Fünun döneminde genelde her türden yazılar yer almaktayken tiyatro türü ile neden fazla ilgilenilmediği belirtilmeye çalışıldı. Tiyatro hayatın aynasıysa istibdat dönemini gerçekten yansıtabilecek miydi?