Türkiye'de Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı

Toplumsal ve siyasal alandaki gelişmelere paralel olarak, hukukun bu alanlardaki rolünün ve etkisinin artmasının, yargının kuruluş ve işleyişine ilgiyi arttırdığı bilinen bir gerçektir. Bu ilgi sebebiyle de yargı sıklıkla siyasi tartışmaların odağına yerleşmektedir. Ülkemizde de yargı her zaman siyasi tartışmaların odağında olmuştur. Özellikle siyasi hayatı yakından ilgilendiren davalar gündemde olduğu dönemlerde, yargıya ilişkin tartışmaların doruk noktasına ulaştığı görülmüştür. Belki de bu davalar sebebiyle olsa gerek, bu günlerde yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığına ilişkin ihtiyaç kendisini daha yakından hissettirmektedir. Bilimsel niteliği yoğun, objektif bir şekilde gerçeği ve doğruyu bulmayı amaçlayan çalışma ve tartışmalarla yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığına olumlu katkıda bulunmak mümkündür. Ancak, böyle bir ortamda, konuya ilişkin tartışmalarda ileri sürülen görüşler, çoğunlukla tercih edilen siyasi eğilime göre şekillenmektedir. Ayrıca yapılan objektif çalışmalar da tercih edilen siyasi eğilime uygunluğu ölçüsünde desteklenmekte veya eleştirilmektedir. Yargının siyasi tartışmalara konu olmaktan kurtulması, varlık sebebine uygun işlemesine, tarafsız ve adil hareket etmesine bağlıdır. Bu da ancak yargının bağımsız olması halinde mümkündür. Ancak bağımsızlık tek başına verilen kararların meşruluğunu temin etmez. Meşruluğu sağlayan asıl etken yargının tarafsız olduğu yönünde kanaatin yerleşik hale gelmesidir. Belirtmek gerekir ki bu çalışma, yargının bağımsızlığı yanında tarafsızlığının da önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Yargının bağımsızlığı ile tarafsızlığı, birbiri ile kesişen kavramlardır. Aralarında fark olsa da yargı bağımsızlığının pratik değerinin genel itibari ile tarafsızlık şeklinde karşımıza çıktığını söyleyebiliriz. Tarafsızlık yargı için o kadar önemlidir ki, bu müessesenin yargının bir özelliği olmaktan ziyade özü olduğu, tarafsız olmayan bir müessesenin yargı olarak görülemeyeceği dahi ifade edilmektedir. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı incelenirken toptancı bir yaklaşım benimsemek sağlıklı olmayacaktır. Yargı organını bir bütün olarak ele alıp belli sonuçlara ulaşmak tabii ki bir takım katkılar sağlayacaktır. Ancak, sağlıklı bir sonuca ulaşmak için yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığıyla ilişkili olan kurumların ayrı ayrı, kuruluş ve işleyişleri açısından değerlendirilmesi gerekir. Bu çalışmada yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile ilgili her kurum, kendine has özellikleri göz önünde bulundurularak ele alınmıştır. Özellikle bu yönüyle çalışmanın benzerlerinden ayrıldığı söylenebilir.