Cumhuriyet Savcısı ve Soruşturma

- Soruşturma - Muhtelif Suç Tiplerine İlişkin Soruşturma Usulleri - Örnek Evrak Göreve yeni başlayan savcılar için faydalı bir rehber niteliğinde olan bu eserin ilk baskısı 2011 yılında yayınlanan “Cumhuriyet Savcısı ve Soruşturma” gösterilen yoğun ilgi üzerine dördüncü baskısıyla yeniden hukuk camiasının hizmetine sunulmuştur. Kitabın geliştirilmiş yeni baskısında değişen kanun hükümleri metne işlenmek suretiyle güncelleme yapılmıştır. İÇİNDEKİLER KISALTMALAR 5 YENİ BASKIYA ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 B İ R İ N C İ B Ö L Ü M SORUŞTURMA -BİRİNCİ KISIM- GENEL İLKELER I- MEVZUAT TAKİBİ 33 II- GİZLİLİK 33 III- SORUŞTURMA SÜRESİ 34 IV- ADALETTE TASARRUF OLMAZ 35 V- TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER 35 VI- KANUNİ GÖREVE RİAYET 36 VII- DELİL TOPLAMA SERBESTİSİ 36 VIII- KANUNLARI YORUMLAMA YETKİSİ 37 -İKİNCİ KISIM- SORUŞTURMANIN BAŞLAMASI I- MÜRACAAT ÜZERİNE 41 A) İLK İŞLEMLER 41 B) İFADE 41 C) İFADE TUTANAĞI ÜZERİNDE İLK DEĞERLENDİRME 42 II- RE'SEN 43 III- KOLLUK KUVVETİ ARACILIĞIYLA 43 IV-YETKİSİZLİK/GÖREVSİZLİK KARARI ÜZERİNE 44 V-KURUMLARIN İHBARI ÜZERİNE 44 -ÜÇÜNCÜ KISIM- SORUŞTURMA İŞLEMLERİ I-KURUMLARLA YAZIŞMA 47 A) GENEL OLARAK 47 B) UYAP/SEGBİS 47 C) POSTA TEKELİ 48 D) ÖZEL KANUN HÜKÜMLERİ 48 E) YABANCI MİSYON TEMSİLCİLİKLERİNDEN BİLGİ İSTEME 48 F) TEKİT 49 G) EVRAK ÜZERİNDE EKLEME/DÜZELTME 49 H) YAPTIRIM 49 II- BULGULAR ÜZERİNDE BİLİMSEL İNCELEME 50 A) GENEL OLARAK BULGULARIN GÖNDERİM USULÜ 50 B) İMZA ve YAZI MUKAYESESİ ile BELGE İNCELEMESİ 51 C) DNA MUKAYESESİ 51 D) HİSTOPATOLOJİK ve TOKSİKOLOJİK İNCELEME 52 E) ATEŞLİ SİLAH ve MERMİ İNCELEMESİ 52 F) KIYAFET İNCELEMELERİ 53 III- ŞÜPHELİ İFADESİ 53 A) DAVETİYE 53 B) İFADE 54 C) KOLLUKTA ALINAN İFADE 55 D) ŞÜPHELİNİN İFADESİNDE BAŞKALARINDAN ŞİKÂYETÇİ OLMASI 56 E) İFADE ALMADA YASAK USULLER 56 F) BAŞKA DİLDE SAVUNMA 56 IV- TANIK İFADESİ 57 A) ÇAĞRI 57 B) İFADE 57 V-TERCÜMAN 59 VI- BİLİRKİŞİ 59 A) ATAMA 59 B) BİLİRKİŞİ RAPORU 60 VII- ZORLA GETİRME 61 A) NEDENLERİ 61 B) KARAR 62 VIII- TEŞHİS VE YÜZLEŞTİRME 62 IX- BEDEN MUAYENESİ VE VÜCUTTAN ÖRNEK ALMA 64 A) ŞÜPHELİ AÇISINDAN 64 1. İç Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma 64 2. Dış Beden Muayenesi 66 B) DİĞER KİŞİLER AÇISINDAN 66 X- MOLEKÜLER GENETİK İNCELEME 69 A) YASAL ÇERÇEVE 69 B) İNCELEMEYİ YAPACAK BİLİRKİŞİLER 70 XI- FİZİK KİMLİĞİN TESPİTİ 71 A) YASAL ÇERÇEVE 71 B) VERİLERİN İMHASI 72 XII- KEŞİF 72 A) GENEL OLARAK 72 B) SIKLIKLA KEŞFE KONU OLAN OLAYLAR 73 1. Şüpheli Ölüm 73 2. Ölümlü Trafik Kazaları 74 XIII- ÖLÜ MUAYENESİ VE OTOPSİ 76 A) KİMLİK TESPİTİ 76 B) GÖRÜNTÜ KAYDI 77 C) İŞLEMLERE BİZZAT KATILMA ZORUNLULUĞU 77 D) ÖLÜNÜN ADLİ MUAYENESİ 77 E) OTOPSİ 80 F) CESETTEN ALINAN MADDELERİN İNCELENMESİ 82 G) DEFİN/NAKİL RUHSATI 82 H) İSTİNABE 82 I) KİMLİĞİ BELİRSİZ CESETLER 83 J) ÖLÜM OLAYININ BİLDİRİLMESİ 84 XIV- KABİR AÇMA 84 A) YASAL ÇERÇEVE 84 B) KABİR AÇMA ÖNCESİ YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER 85 C) KARARIN UYGULANMASI 85 XV- KORUMA TEDBİRLERİ 86 A) YAKALAMA 86 1. Yasal Çerçeve 86 2. Yakalama Talebi 88 3. Tedbirin İnfazı 88 4. Serbest Bırakma 90 5. Tazminat Hakkı 90 B) GÖZALTI 90 1. Yasal Çerçeve 90 2. Karar 91 3. Kolluğun Gözaltı Yetkisi 92 4. Tazminat Hakkı ve Mahsup 92 5. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi 93 C) TUTUKLAMA 93 1. Yasal Çerçeve 93 2. Talep 94 3. Tedbirin İnfazı 95 4. Tutukluluk Süresi 95 5. Salıverme 96 a) Talep Üzerine 96 b) Re' sen 96 6. Tazminat Hakkı ve Mahsup 97 D) ADLİ KONTROL 97 1. Yasal Çerçeve 97 2. Talep 98 3. Tedbirin İnfazı 98 4. Mahsup 98 E) ARAMA ve EL KOYMA 99 1. Yasal Çerçeve 99 a) Arama 99 b) El koyma 100 2. Kolluğun Arama ve El Koyma Talebiyle Cumhuriyet Savcısına Başvurması 102 3. Arama ve El Koyma Talebi 103 4. Arama ve El Koyma Emri 103 5. Cumhuriyet Savcısının İşlemlere Katılımı 105 6. Muhafaza Altına Alma 105 7. Eşyaların Muhafazası 106 a) Emanet Deposunda Muhafaza 106 c) Ateşli Silah ve Mermileri ile Patlayıcı Maddelerin Muhafazası 107 8. El Konulan/Muhafaza Altına Alınan Eşyanın İadesi 107 9. El Konulan/Muhafaza Altına Alınan Eşyanın Elden Çıkarılması 108 10. El Konulan/Muhafaza Altına Alınan Eşyanın Nakli 109 11. Tedbirler Nedeniyle Tazminat 109 F)TELEKOMÜNİKASYON YOLUYLA YAPILAN İLETİŞİMİN DENETLENMESİ 109 1. Yasal Çerçeve 109 a) İletişimin Tespiti 110 b) İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 111 2. Tedbir Öncesi Yapılması Gereken İşlemler 112 3. Tedbir Talebi 112 a) İletişimin Tespiti Açısından 112 b) İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Açısından 113 4. Tedbirin Uygulanması ve Son Bulması 115 a) İletişimin Tespiti Açısından 115 b) İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi Açısından 115 5. Gizlilik 117 6. Şikâyetçinin İletişiminin Tespiti 120 7. İletişimin Denetlenmesi Niteliği Taşımayan Bilgilerin Temini 118 8. Mobil Telefonun Yerini Tespit 118 a) Yasal Çerçeve 118 b) Tedbir Öncesi Yapılması Gerekenler 119 c) Talep 119 G) GİZLİ SORUŞTURMACI GÖREVLENDİRİLMESİ 120 1. Yasal Çerçeve 120 2. Tedbir Öncesi Yapılması Gereken İşlemler 121 3. Talep 121 4. Tedbirin Uygulaması 122 5. Gizlilik 123 H) TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME 123 1. Yasal Çerçeve 123 2. Talep 125 3. Tedbirin Uygulanması 125 4. Gizlilik 127 5. Tedbirin Son Bulması 127 XVI-UZLAŞMA 128 A) YASAL ÇERÇEVE 128 B) UYGULAMA 128 1. Uzlaşma Teklifi 129 2. Uzlaştırmacı Görevlendirilmesi 130 3. Uzlaştırma Aşaması 131 4. Uzlaştırma Raporu ve Rapor Üzerinde Değerlendirme 131 5. Netice 134 6. Tarafların Haricen Uzlaşması 132 XVII- ÖN ÖDEME 133 A) YASAL ÇERÇEVE 133 B) UYGULAMA 133 XVIII- ÇOCUKLAR 135 A) ÇOCUĞUN TANIMI 135 B) MAĞDUR ÇOCUKLAR 135 1. İfade 135 2. Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler 135 C) SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR 136 1. Cezai Sorumluluğun Tespiti 136 a) 0-12 Yaş Grubu 136 b) 12-15 Yaş Grubu 136 c) 15-18 Yaş Grubu 137 d) Çocuğun Nüfus Kaydında Görünen Yaşından Şüphe Duyulması 137 2. Çocuğun Soruşturmadaki Sıfatı 138 3. Soruşturmayı Bizzat ve Yetişkinlerden Ayrı Yapma Zorunluluğu 138 4. Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Talebi 138 5. İfade Alma 139 6. Koruma Tedbirleri 139 a) Yakalama 139 b) Gözaltı 140 c) Adli Kontrol 140 d) Tutuklama 140 7. Kolluğun Dikkat Etmesi Gereken Hususlar 140 8. Görevli Mahkeme 141 XIX- AKIL HASTALARI 141 A) YASAL ÇERÇEVE 141 B) AKIL HASTALARINA ÖZGÜ SORUŞTURMA USULÜ 141 1. Durumun Tespiti 141 2. İddianame 143 XX- İSTİNABE (TALİMAT) 143 A) YURTİÇİ 143 B) YURTDIŞI 144 XXI- ADLİ EMANET 144 A) EŞYANIN MUHAFAZASI 145 1. Emanet Deposunda Muhafaza 145 2. Kişiler Nezdinde Muhafaza 147 3. Ateşli Silah ve Mermileri ile Patlayıcı Maddelerin Muhafazası 146 4. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Muhafazası 146 B) EŞYANIN İNCELENMEK ÜZERE GERİ İSTENMESİ 146 C) EŞYANIN İADESİ 147 D) EŞYANIN ELDEN ÇIKARILMASI 148 E) EŞYANIN BAŞKA YERE GÖNDERİLMESİ 148 F) EŞYANIN DOSYADA DELİL OLARAK SAKLANMASI 149 XXII- 4483 SAYILI KANUN UYGULAMASI 149 A) SORUŞTURMANIN BAŞLAMASI ve İLK DEĞERLENDİRME 149 B) İŞLEME KONULMAMA KARARI 150 1. Kararın Niteliği 150 2. Yasal Dayanak 150 3. Kararın İçeriği 151 4. Karara Karşı Kanun Yolu 151 C) SORUŞTURMA İZNİ 152 1. İzin Sürecinde Delil Toplama 152 2. İzin Talebi 152 3. Soruşturma İzni Verilmesi 153 4. Soruşturma İzni Verilmemesi 153 a) İtiraz 153 b) İşlemden Kaldırma Kararı 154 D) DOĞRUDAN SORUŞTURMA 155 XXIII- SORUŞTURMA MASRAFLARI 156 A) YASAL ÇERÇEVE 156 1. Yol Tazminatı 156 2. Bilirkişi Ücreti 156 B) SARF KARARI 157 XXIV- KANUN YOLLARI 158 A) İTİRAZ 158 1. İtiraza Tabi Kararlar 158 2. İtiraz Usulü 158 B) KANUN YARARINA BOZMA 159 1. Genel Olarak 159 2. Usul 160 XXV- ADLİ KOLLUK 160 A) ADLİ KOLLUK İLE ÇALIŞMA USULÜ 160 1. Genel Olarak 160 2. Adli Kolluğa Yaptırılacak İşlemler 161 3. Emrin Yerine Getirilme Süresi 162 B) SORUMLULUK 162 -DÖRDÜNCÜ KISIM- KARAR I- GENEL OLARAK 167 A) KARAR VERİLMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 167 B) KOLLUĞA BİLDİRİM 167 II- KARAR TÜRLERİ 168 A) İDDİANAME 168 1. Yasal Çerçeve 168 2. Hazırlık Aşaması 168 3. İddianame İçeriği 169 B) KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA DAİR KARAR 171 1. Yasal Çerçeve 171 2. Takdiren Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 172 3. Tebliğ 172 4. Karar İçeriği 173 5. Karara İtiraz 173 a) Genel Olarak 173 b) İtirazın Reddi 174 c) İtirazın Kabulü 174 6. Suça İlişkin Yeni Delil Meydana Çıkması 175 7. Ek Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar 175 C) KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİ 176 1. Genel Olarak 176 2. Özel Haller 177 a) 6352 sayılı Kanun 177 b) Bazı Uyuşturucu Suçları 177 c) Uzlaşma 178 2. Karar İçeriği 178 3. İtiraz 179 4. Suça Sürüklenen Çocuklar 179 D) YETKİSİZLİK 179 1. Yasal Çerçeve 179 2. Karar İçeriği 180 3. Dosya ve Eklerinin Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına Gönderilmesi 180 4. Yetkisizlik Kararı ile Gelen Dosya Hakkında İşlem 181 5. Yetkisiz Cumhuriyet Savcısının Yapabileceği İşlemler 181 E) GÖREVSİZLİK 182 1. Yasal Çerçeve 182 2. Görevsizlik Kararına Konu Olabilecek Haller 182 a) Suç Teşkil Etmeyen Olaylara İlişkin Müracaat 182 b) Eylemin Kabahat Niteliği Taşıması 182 c) Askeri Savcılıklar Tarafından Görevsizlik Kararı Verilmesi 183 d) Özel Yasa Hükümleri 183 3. Karar İçeriği 183 4. Dosya ve Eklerinin Görevli Kuruma Gönderilmesi 184 F) FEZLEKE 184 1. Yasal Çerçeve 184 2. Fezleke İçeriği 186 4. Dosya ve Eklerinin Yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına Gönderilmesi 187 G) AYIRMA 187 1. Yasal Çerçeve 187 a) İhtiyari Olarak 187 b) Zorunlu Olarak 188 2. Usul 188 3. Karar İçeriği 189 H) BİRLEŞTİRME 189 1. Yasal Çerçeve 189 2. Usul 191 3. Karar İçeriği 190 I) DAİMİ ARAMA KARARI 190 1. Yasal Çerçeve 190 2. Karar Öncesi Yapılması Gereken İşlemler 190 3. Karar İçeriği 190 4. Karar Sonrası İzlenecek Yol 191 5. Kararın Kaldırılması 192 a) Zamanaşımı Süresinin Dolması Üzerine 192 b) Failin Tespiti Üzerine 192 -İ K İ N C İ B Ö L Ü M- MUHTELİF SUÇ TİPLERİNE İLİŞKİN SORUŞTURMA USULLERİ -BİRİNCİ KISIM- TÜRK CEZA KANUNUNDA YER ALAN SUÇLAR I- KASTEN ÖLDÜRME 197 A) OLAYIN İHBARI ÜZERİNE KOLLUĞA VERİLECEK TALİMAT 197 B) KEŞİF 197 C) ÖLÜ MUAYENESİ/OTOPSİ 198 D) DELİLLER ÜZERİNDE BİLİMSEL İNCELEME 199 E) ŞÜPHELİ İFADESİ 200 F) MAĞDUR İFADESİ 201 G) TANIK İFADESİ 201 H) KORUMA TEDBİRLERİ 202 I) KARAR 2