Hatıralarım 1914–1918

Karekin Pastırmacıyan, idealizmi ve Ermeni halkına olan bağlılığı, onun sadece bir bilim insanı olmaktan öte, ulusal meselelere de ilgi göstermesini sağladı. 1908'de Türkiye'de gerçekleşen devrim sonrası, Erzurum halkının yoğun talebiyle Osmanlı Parlamentosu'nda milletvekili olarak göreve başladı. Bu süre zarfında, Ermeni vilayetlerinin ekonomik koşullarının iyileştirilmesine yönelik çeşitli projelerde aktif rol aldı. İstanbul'da geçirdiği dört yıl boyunca, Ermeni halkının ekonomik kalkınması için yoğun çaba sarf etti. Bu süreçte, Osmanlı hükümetinin bazı tekliflerini, halkın yararına olmayacağı gerekçesiyle reddetti. Dr. Pastırmacıyan, bilim ve politika alanında gösterdiği bu çabalarıyla, Türkiye ve Kafkasya'da önemli bir iz bıraktı. Onun bu süreçteki gayretleri, hem bilim dünyası için hem de Ermeni halkı için değerliydi. Armen Garo kod adlı Karekin Pastırmacıyan, 1. Dünya Savaşı sırasında önemli bir Ermeni komutan olarak tanınıyordu. Aslen Osmanlı İmparatorluğu'nun Ermeni topluluğundan gelen Pastırmacıyan, genç yaşta Ermeni Devrimci Federasyonu'nun aktif bir lideri olarak siyasi sahnede yer aldı. 1. Dünya Savaşı sırasında Ermeni komutan olarak, Pastırmacıyan, Ermeni topluluğunun haklarını savunma ve Osmanlı yönetimine karşı direnç gösterme çabasında önemli bir rol oynamıştır. Karekin Pastırmacıyan, savaşın ardından Ermenistan'ın bağımsızlık mücadelesinde de aktif bir rol oynamış, 1920 yılında bağımsızlığı tanınan Ermenistan Cumhuriyeti'nin Birleşik Devletler'deki ilk büyükelçisi olmuştur. Bu dönemde, Ermenistan'ın uluslararası arenada tanınması ve desteklenmesi için büyük çaba sarf etmiştir.