Limited Şirketlerde Ortaklıktan Çıkarma ve Ayrılma Akçesi

Uygulamada limited şirkette ortaklıktan çıkarmaya ilişkin davaların büyük bir çoğunluğu, çıkarılan ortağa ödenmesi gereken ayrılma akçesi üzerindeki ihtilaflardan kaynaklanmaktadır. Ayrılma akçesinin gerçek değerinin tespiti ve ödenmesi konusu gerek şirketten çıkarılan ortak, gerek şirkette kalan diğer ortaklar ve gerekse de şirket alacaklıları için oldukça önemlidir. Ayrılan ortak esas sermaye payının değerinin öngörülen rakamdan daha yüksek olduğunu, şirkette kalan ortaklar ise daha az olduğunu iddia etmekte ve taraflar çoğu zaman gerçek değer üzerinde anlaşamamaktadır. Gerçekten de şirketin kasasında ayrılma akçesinin ödenmesi için yeterince nakit olmayabilir veya şirket bünyesinde ayni sermaye olarak birçok taşınmazın bulunması durumunda bu taşınmazların rayiç değeri taraflar arasında ihtilafa neden olabilir. Bu durumda esas sermaye payının gerçek değerine göre hesaplanacak olan ayrılma akçesi taraflardan birinin şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinde açacağı dava kapsamında değerleme uzmanları tarafından hazırlanacak bilirkişi raporuna göre mahkemece tespit edilecektir. Değerleme uzmanı bilirkişilerin ayrılma akçesini hesaplayabilmek için uyguladıkları birçok şirket değerleme metodu bulunmaktadır. Bahse konu metodlar arasında basit yöntem farklılıkları değil, aksine ciddi anlayış farklılıkları mevcuttur. Dolayısıyla, hukukçuların teknik hesaplama ayrıntılarında olmasa dahi en azından bu yöntemler arasındaki temel anlayış farklılıkları hakkında bilgi sahibi olması önem arz etmektedir. Bununla birlikte, ayrılma akçesinin mahkeme kararı ile belirlenmiş olması, çıkarılan ortağın ayrılma akçesi alacağına hemen kavuşacağı anlamına da gelmemektedir. Nitekim, ayrılma akçesinin muacceliyeti TTK'da özel olarak belirtilen ödeme kaynaklarından birinin varlığı şartına bağlanmıştır. Bu kapsamda ayrılma akçesini ödeme niyeti olmayan bir limited şirket, ayrılan ortağı muacceliyet şartlarının gerçekleşmediği gerekçesiyle uzun ve belirsiz bir süre alacağından mahrum bırakarak bu kişilerin mağdur olmasına sebep olabilmektedir. Bu çerçevede kitapta, limited şirkette ortaklıktan çıkarma konusu ayrıntılı bir şekilde incelendikten sonra, özellikle şirket değerlemesi ve değerleme yöntemleri çerçevesinde ayrılma akçesinin "gerçek değeri"nin nasıl belirleneceği ve ödeneceği konusu ele alınmıştır.